Co widać przez różne teleskopy?
Każdy teleskop pokaże Księżyc i duże planety, ale szczegóły i obiekty głębokiego nieba wymagają nieco większej apertury.
Popularne powiedzonko w kręgach astronomicznych brzmi: każdy teleskop ma swoje własne niebo. Nie ma czegoś takiego, jak najlepszy teleskopu do wszystkiego, ale jedynie najlepszy teleskop na daną sytuację.
Zabawa zależy również od obserwatora. Obecnie nawet proste teleskopy przewyższają instrumenty, za pomocą których pionierzy astronomii, tacy jak Galileo Galilei, ponad 400 lat temu zrewolucjonizowali nasze postrzeganie świata. Pierwsi astronomowie specjalizowali się często w jednym obiekcie; im więcej skupiasz się na Księżycu lub planetach, tym bardziej staje się to ekscytujące.
W przypadku astronomii większość obiektów jest mała i słaba, więc trzeba zebrać jak najwięcej światła za pomocą możliwie największej optyki. Decydującym czynnikiem jest jakość powierzchni optycznych: duży teleskop jest bezużyteczny, jeśli daje złe obrazy. Wreszcie, doświadczony obserwator często dostrzeże przez mały teleskop więcej, niż początkujący przez duży teleskop.
Jasne obiekty, takie jak Księżyc i planety, powinny znajdować się na wysokości co najmniej 30 stopni nad horyzontem by uzyskać obraz o bardzo wysokiej ostrości. W przypadku obiektów głębokiego nieba, takich jak galaktyki i gromady gwiazd, ważna jest miejscówka z ciemnym niebem – i bezksiężycowa noc. Wpływ odległych dużych miast jest często niedoceniany. Wielkie aglomeracje przysłaniają widok przy horyzoncie, ale na szczęście mają niewielki wpływ na zenit. W górach wciąż można znaleźć naprawdę ciemne miejsca.
Dobry przegląd lokalnego zanieczyszczenia światłem znajdziesz na https://www.lightpollutionmap.info
Optyka obserwacyjna i jej możliwości
Mała optyka o średnicy do 10 cm pokazuje szczegóły na Księżycu, widoczne są centralne wniesienia w kraterach. Duże planety widoczne są jako tarczki, widoczne są pierścienie Saturna. Jowisz pokazuje 2 pasy i 4 duże księżyce. Szczegółów obiektów głębokiego nieba z reguły nie da się dostrzec.
Większa optyka o średnicy od 20 do 30 cm rozdziela gromady kuliste. Niektóre galaktyki pokazują ramiona spiralne, w małych, jasnych mgławicach planetarnych pojawiają się pierwsze struktury. W pasach Jowisza widoczne stają się pojedyncze burze. Rozdzielczość zauważalnie wzrasta, w przypadku niektórych wulkanów księżycowych można zidentyfikować kalderę. Fotografowie planetarni chętnie pracują z optyką tej wielkości, proste kamerki internetowe (webcamy) pokazują liczne drobne szczegóły na Marsie i Saturnie.
Duża optyka o średnicy ponad 30 cm pokazuje pod ciemnym niebem ramiona spiralne wielu galaktyk. W mgławicach planetarnych pojawiają się drobne szczegóły. Duże mgławice gazowe, takie jak kompleks mgławicy Cirrus, pokazują przy wykorzystaniu filtra mgławicowego niezliczone struktury. W przypadku amatorów takie instrumenty mogą być rozpatrywane jedynie w połączeniu z montażem Dobsona i dlatego nie są stosowane do astrofotografii.
Bardzo duża optyka o średnicy od 50 do 100 cm należy do rzadkości. Czasami można przez nie spojrzeć na dużych zlotach astronomicznych. Wiele obiektów głębokiego nieba ma fotorealistyczny wygląd.
Autor: Bernd Gährken
Bernd jest specjalistą w dziedzinie astrofotografii. Dzięki swoim obserwacjom wciąż odkrywa nowe możliwości dla oddanych miłośników astronomii.
Bernd studiował zarządzenie w biznesie i pracował dla nas wcześniej jako doradca klienta w zakresie systemów teleskopowych. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w dziedzinie astronomii i ogromnemu zaangażowaniu, np. w monachijskim Publicznym Obserwatorium Astronomicznym, jako autor różnych artykułów oraz jako prelegent na konferencjach, z pewnością nie jest anonimowy na scenie astronomii amatorskiej.