Lunety na broń
Dobra luneta na brońa to klucz do sukcesu, zarówno na strzelnicy, jak i na polowaniu. Oto najważniejsze pytania dotyczące mechaniki, konstrukcji, jakości obrazu i powiększenia.
Jak obliczyć źrenicę wyjściową?
Źrenicę wyjściową obliczamy dzieląc średnicę obiektywu przez powiększenie, w przypadku 8x56 daje to:
(56:8) = 7mm
Oko ludzkie nie jest w stanie w pełni wykorzystać źrenicy wyjściowej większej niż 7mm.
Co to jest obiektyw?
Obiektyw to część lunety na broń z soczewkami, znajdująca się z przodu lunety, od strony obiektu/celu.
Co to jest okular?
Okular jest w tylnej części lunety celowniczej, zawiera soczewki zwrócone do oka oberwatora.
Co oznacza termin "ogniskowanie"?
Ogniskowanie to ustawienie ostrości instrumentu optycznego na celach w różnej odległości.
Co oznacza termin "ogniskowanie wewnętrzne"?
Jeśli ustawienie ostrości instrumentu optycznego następuje bez poruszania zewnętrznych soczewek i elementów korpusu, mówimy o ogniskowaniu wewnętrznym.
Co to jest monokular?
Monokular to instrument przeznaczony do obserwacji "jednoocznych", tak jak w przypadku teleskopu czy lunety celowniczej.
Co oznacza termin "powłoki"?
Pod pojęciem "powłok" rozumiemy specjalne cienkie warstwy napylane na powierzchnie soczewek w celu zwiększenia transmisji światła (o grubości liczonej w μ-metrach). Rodzaj powłok ma znaczenie dla transmisji światła lub filtrowania niepożądanych długości fal świetlnych, które mogą mieć negatywny wpływ na wierne odwzorowanie barw, lub dla eliminacji odblasków na powierzchniach optycznych.
Co rozumiemy pod pojęciem "pole widzenia"?
Polem widzenia nazywamy wielkość obrazu, który można objąć patrząc przez lunetę.
Co oznacza "zmienne powiększenie"?
W lornetkach, lunetach i lunetach na broń mamy do czynienia z powiększeniem zmiennym lub stałym. Na przykład, instrument oznaczony "3-12x56" umożliwia uzyskanie powiększeń od 3- do 12-krotnego. Ostatnia wartość ("56") odnosi się do średnicy obiektywu. Dzięki temu można wybrać powiększenie w zależności od potrzeb.
Co to jest liczba zmierzchowa?
Liczba zmierzchowa dostarcza informację o możliwościach obserwacyjnych lunety na broń w warunkach zmierzchowych (zdolność rozdzielcza obrazu). Najprościej mówiąc, jest to liczbowy parametr lornetki lub lunety na broń mówiący o jej przydatności do obserwacji przy minimalnym oświetleniu.
Liczbę zmierzchową obliczamy w następujący sposób: pierwiastek kwadratowy z powiększenia pomnożonego przez średnicę obiektywu; np. liczba zmierzchowa lunety na broń o parametrach 8x56 wynosi:
√(8x56) = √448 = 21,2
Co to jest siatka celownicza?
Siatka to celownik (krzyż nitek, punkt itp.), wbudowany w optykę; może on mieć różne kształty. Popularne kształty to "krzyż nitek" (o różnej grubości) lub punkt (świetlny).
Co to jest siatka wycentrowana?
Siatka, która pozstaje na środku pola widzenia nawet po wykonaniu korekty krzyża nitek. Starsze lunety celownicze zwykle nie mają siatki wycentrowanej.
W której płaszczyźnie obrazu powinna leżeć siatka celownicza?
Płaszczyzna, w której powinna znajdować się siatka zależy przede wszystkim od przeznaczenia, typu siatki i preferencji strzelca. Możliwe są dwa położenia, ponieważ promienie światła krzyżują się w dwóch miejscach wewnątrz lunety celowniczej. Pierwszy punkt przecięcia leży za obiektywem, a siatka zamontowana jest w regulowanej części tubusu wewnętrznego skierowanej ku obiektywowi. Drugi punkt przecięcia leży w tylnej części tubusu wewnętrznego skierowanej ku okularowi. Efektywna różnica polega na tym, że pomiędzy tymi dwiema możliwościami montażu znajdują się soczewki odpowiedzialne za powiększenie. Umiejscowienie przed soczewkami powiększającymi oznacza, że siatka powiększa się wraz z powiększaniem celu. Umiejscowienie za soczewkami powiększającymi powoduje, że powiększany jest tylko obraz celu. Stosunek wymiarów siatki do obrazu celu zmienia się wraz z powiększeniem.
Siatki w pierwszej płaszczyźnie obrazu (obiektywowa płaszczyzna obrazu, europejski typ konstrukcji) mają tę zaletę, że odległości zawsze pozostają takie same, ale również wadę, że przy niskim powiększeniu są niemal niewidoczne, a przy wysokim powiększeniu przesłaniają mały cel. Ergo = dobrze nadają się do lunet celowniczych o niewielkim zakresie zmiennego powiększenia.
Siatki w drugiej płaszczyźnie obrazu (okularowa płasczyzna obrazu; amerykański typ konstrukcji) mają zdefiniowane odległości tylko przy jednym powiększeniu, ale dla oka ich rozmiar jest zawsze taki sam. Dzięki temu są dobrze widoczne przy każdym powiększeniu, bez przesłaniania celu. Ergo = dobrze nadają się do lunet celowniczych o dużym zakresie zmiennego powiększenia.
Czy istnieje także możliwość regulacji siatki?
W przypadku nowoczesnych instrumentów istnieje możliwość regulacji w pionie i na boki. W przypadku instrumentów starszych często dostępna jest tylko regulacja boczna. W takim przypadku regulacja pozioma odbywa się poprzez przesuw boczny stopki montażowej.
Nowe lunety celownicze (z kilkoma wyjątkami) mają regulację z tzw. click-stopami. W przypadku lunet celowniczych produkcji europejskiej regulacja siatki wynosi zwykle 1 cm/klik.
Produkty pozaeuropejskie mają zazwyczaj regulację ¼ M.O.A. (M.O.A. = Minute Of Angle), czyli ¼ minuty łuku, co odpowiada około 7mm na 100m.
Jakie powiększenia są odpowiednie dla danego zakresu zastosowania?
- cicha nagonka (pędzenie) = niskie powiększenia 1- do 4-krotnego,
- z podchodu/zasiadki = 1,5- do 12-krotnego,
- zasiadka zmierzchowa/nocna = wysokie powiększenia 3- do 12-krotnego.
Co to jest montaż?
Montaż to urządzenie, za pomocą którego można zamocować lunetę celowniczą na broni.