FAQ Celowniki optyczne
- Jak oblicza się źrenicę wyjściową?
- Czym jest obiektyw?
- Czym jest okular?
- Co oznacza „fokusowanie“ (ostrzenie)?
- Co oznacza „fokusowanie wewnętrzne“?
- Czym jest monokular?
- Co oznacza „pokrywanie warstwą antyodblaskową“?
- Co oznacza pojęcie „pole widzenia“?
- Co oznacza „zmienne powiększenie“?
- Co to jest liczba zmierzchowa?
- Czym jest „siatka celownicza“?
- Co to jest wyśrodkowana siatka celownicza?
- W której płaszczyźnie obrazu powinna leżeć siatka celownicza?
- Czy siatkę celowniczą można też regulować?
- Jakich powiększeń używać w zależności od wykorzystania urządzenia?
- Co to jest montaż?
Źrenicę wyjściową obliczamy dzieląc wartość średnicy obiektywu w mm przez powiększenie, np. przy parametrach 8x56 jest ona następująca:
(56:8) = 7mm
Źrenica wyjściowa, która jest większa niż 7mm, nie wykorzystuje optymalnie możliwości ludzkiego oka.
Obiektyw jest elementem optycznym bliższym obserwowanego celu.
Okular jest elementem optycznym położonym bliżej oka obserwatora.
Fokusowanie to „regulacja/ustawianie ostrości“ sprzętu optycznego na różne odległości.
Kiedy ustawianie ostrości sprzętu optycznego następuje bez konieczności poruszania zewnętrzną soczewką lub częścią obudowy, mówimy o fokusowaniu wewnętrznym.
Monokular jest urządzeniem służącym do „obserwacji jednoocznych“, jak np. teleskop czy celownik optyczny.
Pod pojęciem „warstwy/powłoki antyodblaskowej“ rozumie sie poprawę właściwości optyki przez nałożenie cienkich warstw przeciwodblaskowych (o grubości liczonej w μ-metrach). Rodzaj powłoki jest ważny dla przepuszczalności światła, względnie filtrowania „niepożądanych“ fal świetlnych, które mogą wpływać negatywnie na naturalne odwzorowanie obrazu, lub dla wyeliminowania odblasków na powierzchniach optycznych.
Polem widzenia określamy obszar, który możemy objąć wzrokiem patrząc przez celownik optyczny.
9. Co oznacza „zmienne powiększenie“?
Zmienne i stałe powiększenia istnieją w lornetkach, lunetach i celownikach optycznych. Na przykład, w oznaczeniu „3-12x56“ chodzi o urządzenie, które daje powiększenie od 3- do 12-krotnego. Ostatnia wartość („56“) to średnica obiektywu w mm. Dzięki temu można, w zależności od odległości celu, zdecydować jakie wybrać powiększenie.
Liczba zmierzchowa informuje o mocy/sprawności zmierzchowej (rozdzielczości obrazu) celownika optycznego. Mówiąc najprościej, jest to wyliczona sprawność lornetki lub celownika optycznego przy minimalnym oświetleniu.
Moc zmierzchowa to wynik następującego działania: pierwiastek kwadratowy z powiększenia pomnożonego przez średnicę obiektywu w mm; np. celownik o parametrach 8x56 ma liczbę zmierzchową:
√(8x56) = √448 = 21,2
Siatka celownicza to nazwa celownika (krzyż nitek, punkt itd.), wbudowanego w optykę urządzenia; może ona mieć różne kształty i formy. Powszechnie stosowane to „krzyż nitek“ (o różnej grubości) lub punkt (świetlny).
Siatka, która także po regulacji celownika pozostaje w centrum pola widzenia. Starsze celowniki zwykle nie posiadają tego typu siatek.
13. W której płaszczyźnie obrazu powinna leżeć siatka celownicza?
To, w jakiej płaszczyźnie powinna leżeć siatka, zależy przede wszystkim od celu, rodzaju siatki i preferencji strzelca. W grę wchodzą dwie pozycje, ponieważ promienie światła krzyżują się w dwóch miejscach wewnątrz celownika. Pierwszy punkt przecięcia leży za soczewką obiektywu, a siatka będzie montowana wtedy w obiektywowej części regulowanego tubusu wewnętrznego. Drugi punkt przecięcia leży w tyle, w okularowej części tubusu wewnętrznego. Rzeczywista różnica jest taka, że między tymi dwoma punktami umieszczane są soczewki powiększające. Montaż przed soczewką powiększającą powoduje, że siatka powiększana jest razem z celem. Montaż za soczewką powiększającą powoduje tylko powiększenie celu. Stosunek wymiarów siatki do obiektu docelowego zmienia się wtedy wraz z powiększeniem.
Siatki w pierwszej płaszczyźnie (płaszczyzna obiektywu; typ europejski) mają wprawdzie tę zaletę, że zachowane są odległości, ale wadą jest fakt, że przy niskim powiększeniu niemal nie można ich dostrzec, natomiast przy wysokim powiększeniu zakrywają małe cele. Tak więc = nadają się dobrze do celowników o małym zakresie powiększeń.
Siatki w drugiej płaszczyźnie (płaszczyzna okularu; typ amerykański) mają zdefiniowane odległości tylko przy jednym powiększeniu, ale dla oka wyglądają tak samo. W ten sposób przy każdym powiększeniu są dobrze widoczne, jednocześnie nie zasłaniając celu. Tak więc = nadają się dobrze do celowników o dużym zakresie powiększeń.
Tak, w nowoczesnych urządzeniach istnieje możliwość regulacji pionowej i poziomej. W starszych, często dostępna jest tylko regulacja pozioma. W ich przypadku regulacja pozioma korygowana jest przez boczne przesunięcie podstawy montażu.
Nowe celowniki mają (z pewnymi wyjątkami) regulację w postaci zapadki klikającej. W celownikach produkcji europejskiej regulacja następuje zwykle poprzez kliknięcie co 1 cm.
Produkty pozaeuropejskie posiadają zazwyczaj regulację ¼ M.O.A. (M.O.A. = Minute Of Angle), a więc ¼ minuty kątowej, co odpowiada ok. 7mm na 100m.
15. Jakich powiększeń używać w zależności od wykorzystania urządzenia?
polowanie z nagonką = powiększenia niskie 1 do 4 razy
podchody/zasadzka = powiększenia 1,5 do 12 razy
zmierzch/zasadzka nocna = powiększenia wysokie 3 do 12 razy
Montaż jest urządzeniem, za pomocą którego celownik montuje się do broni, np.:
- montaż siodełkowy Blaser
- montaż obrotowy EAW
- montaż pierścieniowy EAW
- montaż hakowy Suhler
- montaż typu slide-on